موسسه اطلس تاریخ شیعه
مکتب شیعه گنجینه علوم و معارف بیبدیل اسلام است که تاریخ امامانش درخشان ترین منبع برای جوامع انسانی والهام بخش تمام نسلها است.
معارف شیعه سرشار از آموزه هایی است که آشنایی و به کارگیری آن در زندگی، آلام بشری را تسکین میدهد و انسان جستجوگر را به منزلگاه سعادت رهنمون میشود. اکنون انتقال این گنجینه عظیم و گرانقدر که مجاهدت دانشمندان و فرزانگان شیعه آن را به دست ما رسانده، بر شانه عالمان این عصر سنگینی میکند.
بدیهی است با توجه به شرایط ویژه این عصر و روزآمدی ابزارها و امکانات رسانهای، استفاده از قالبها و روشهای نوین برای ابلاغ محتوای غنیّ شیعه و زلال احکام و معارف آن به فطرتها ی پاک و حقیقتجو ، لازم و ضروری مینماید.
موسسه «اطلــــس تاریـــخ شیـــــعه» تحت اشراف «حضرت آیت الله خوشوقت» و با مدیریت «حجتالاسلام بناییکاشی» با رویکرد نوآوری در روشها و ایجاد جاذبههای هنری و دیداری، در طول سالها فعالیت, تولیدات نو، علمی و چشم نوازی پدید آورده است.
۱- گروه اطلس قرآن
۲- گروه تاریخ
۳- گروه جغرافیای تاریخی
۴- گروه احکام
تمامی تولیدات این موسسه، به شکل اطلسی و با توضیحات تصویری، جدول و اینفوگرافیک میباشد.
جواب این سوال را میتوان به صورت چند نکته خلاصه کرد:
۱٫ کارکرد تزیینی: جهت انگیزه دهندگی به خواننده که میتواند ارتباط مستقیم با مطالب متن نداشته باشد.
۲. کارکرد بازنمایی: تصاویری که جهت نمایش انسانها، اشیاء یا وقایع در متن استفاده میشود.
۳٫ کارکرد سازمان دهی: تصاویر به منظور راهنمایی گام به گام خواننده و فراهم آوردن یک چهارچوب کلی برای یادگیرنده استفاده میشوند، مانند راهنمای نصب یا نشان دادن اجزاء یک وسیله.
۴٫ کارکرد تفسیری: تصاویر کمک میکنند تا اطلاعات انتزاعی یا مشکل را با راحتی درک کنند. مانند استفاده از قیاس پمپ آب برای قلب
۵٫ کارکرد انتقالی: اگر یادگیری متون نیازمند حفظ و خاطرسپاری حقایق باشد، تصاویر انتقالی کمک میکنند (تصاویر یادیار برای یادگیرنده مبنای دیداری و بازخوانی حقایق را ایجاد میکنند)
و در نهایت اینکه، شکل و طراحی دقیق و استاندارد میتواند فراگیرمحور (دانشپژوه بدون استاد فرابگیرد و موفق) باشد.
رخدادهای تاریخی در بستری از زمان و مکان شکل میگیرد و گزارشهای نخستینِ حاکی از این رخدادها غالبا فاقد انتقال این قرائن میباشد. این در حالی است که با گذشت زمان و وقوع تغییرات در آن قرائن محیطی، گزارههای تاریخی برای مخاطب عصر پسین با شرایط محیطی عصر جدید فهمیده میشود و این امر موجب درک ناقص و گاه نادرست از گزارههای پیشین میگردد.
قرائن محیطی گونههای مختلفی دارد:
الف) قرائن عمومی (در برگیرنده قرائن وابسته به واژهها و عرفها)
ب) قرائن خاص (دربرگیرنده قرائن محیطی خاص که رخداد در میانه آنها به وقوع میپیوندد)
ترسیم اطلسها و نقشههای جغرافیایی به طور غالب برای نشان دادن قرائن خاصی است که رخدادها در آن واقع میشود.
مثلاً سخن و رفتار یک پیشوای دینی در قرائنِ زیر به گونههای متفاوت معنا میدهد:
سفر یا حَضَر، در جنگ یا صلح، در میان جمعیت یا برای مخاطبی خاص، ابتدائی یا در پاسخ پرسش و… .
توجه به این قرائن باعث فهم دقیق رخداد تاریخی و نیز سخنان و نصوص صادر شده در آن بستر میشود، به گونهای که ما را از فهم اسطورهای و صرفاً ذهنی، رها ساخته و به فهم ملموس و واقعی میرساند.
این امر باعث میشود تا حوادث به شکل بهتری تحلیل شده، گزارشهای نادرستی که نسبت به شرایط محیطی امکان وقوعی ندارد، به خوبی تشخیص داده شود.
منابع نقشههای جغرافیای تاریخی سه گونه میباشد:
۱٫ منابع نوشتاری (کتابخانهای)
دربرگیرنده: کتابهای کهن (شامل کتابهای جغرافیایی، تاریخی، حدیثی، لغوی) و کتابها و مقالات جدید (شامل پژوهشهای جدید، )
۲٫ منابع دیداری
دربرگیرنده مجموعه نقشههای قدیمی و جدید و تصاویر قدیمی و جدید اماکن.
۳٫ منابع میدانی
که گاه با حضور در منطقه مورد مطالعه و بیشتر در قالب بررسیهای تصاویر ماهوارهای است.
چگونگی بهرهگیری از منابع :
با بررسی دقیق و گردآوری شواهد و قرائن از منابع فوق، فرایند مکانیابی آغاز میگردد که در بیشتر موارد به فرجام موفقیتآمیزی منجر میشود و در برخی موارد به گونه تقریبی و احتمالی میباشد.
مکانیابی یک نقطه بر روی نقشه، گاه نتیجه بررسی دهها و صدها قرینهای میباشد که به صورت پراکنده در منابع گوناگون وجود دارد.
در تعیین منزلگاهها در صورت تصریح به آن، مطابق بر آن ترسیم میشود و در صورت حرکت طبیعی کاروان، مسیر بر اساس منزلگاههای عادی (که به شکل قطعی تعیین شده) ترسیم میشود، چرا که میزان طی مسافت روزانه در آن زمان برای مسیرهای کاروانرو و بریدی و مانند آن مشخص و روشن میباشد.